Сен кандай төрт эмгек сиңирдиң, жашырылган жакшылыктарды топтоо үчүн?

Эл арасында мындай макал бар: «Адамдын жашоосунда беш маанилүү фактор бар: биринчиси — тагдыр, экинчиси — ийгилик, үчүнчүсү — ылайыктуу жер, төртүнчүсү — жакшылык топтоо, бешинчиси — китеп окуу». Алардын ичинен эң маанилүүсү — жакшылык топтоо. Жашыруун жакшылык — бул жашыруун түрдө жакшы иштерди кылуу дегенди билдирет.

«Тайшанга арналган дастанда» мындай деп айтылат: «Ян энергиясынын берекеси каштын ортосундагы экиэли аралыгында сакталат, ал эми Инь энергиясынын сооптору өмүр сарайынын тогуз деңгээлинде топтолот». Ал эми «Алмаз сутрасында» айтылгандай, эч кандай пайда күтпөй жакшылык кылуу — бул өзүнө гана эмес, урпактарга да пайда алып келет. Мына ушул — эң кымбат сиңирген эмгек.

Анык жакшылык  белгилүү болушунун кажети жок. Анын жемиштери эч ким күтпөгөн жерлерде көрүнөт.

1. Караңгы бөлмөдө да чынчыл болуу керек

Мин династиясынын мезгили аяктап бараткан учурда жазылган «Цай Ген Тан» (Жашылчалардын тамыры тууралуу баяндар) аттуу китепте мындай деп айтылат:

«Асман менен күн көрүп турган адилеттүүлүк — караңгы бөлмөдө тарбияланат».

Мисалга алсак, курьер жамгырдан улам тамак бузулуп калганын байкап, жаңы заказды өз акчасына сатып алат, ал эми кардар бул жөнүндө эч нерсе билбейт. Бир кафенин кожоюну күн сайын эки себет токочту үйү жок карыяларга калтырат, бирок бул тууралуу эч кимге айтпайт. Программист унчукпастан кесиптешинин катасын оңдоп берет, бирок баардык эмгекти жаңы келген адиске ыйгарат ж.б.

Бул жөнөкөй, бирок терең кайрымдуулук көрүнүштөрү — көзгө көрүнбөгөн казынага окшош.

Дуньхуандагы Могао үңкүрүндөгү дубал сүрөттөрү башында жөн гана белгисиз сүрөтчүнүн сезими менен тартылган болчу, бирок миңдеген жылдардан кийин алар дүйнөнү кооздугу менен таң калтырды.

2. Башкалардын катасын кечирүү

«Түнкү от жанындагы сүйлөшүүлөр» чыгармасында мындай делет:

«Өзүңдү күнөөлө, башканы эмес. Бул таарынычтан алыс болуунун жолу».

Мисалы, жетекчи кызматкери миллион долларлык долбоорду бузуп койсо, тынч гана: «Мен да ката кетиргем, кел, чогуу кайрадан оңдойлу», — дейт. Же болбосо, коңшусунун баласы түн ичинде үйдүн үстүндө секирип жүргөнүн уккан киши барып урушпастан, аларга үн чыгарбаган тапичке жөнөтөт.

Бул алсыздык эмес, тескерисинче, салттуу кытай маданиятынын акылмандыгы. Анткени бул маданиятта: «Эң жакшы жол — тоскоолду жоюу же оңдоо, жаңы тоскоол түзүү эмес», — деп эсептелет.

Ханчжоудогу Линъиньсы храмынын дубалында мындай куплет бар:

«Жүзүңдө жылмаюу болсо, айланаң күлкүлүү көрүнөт. Кең пейил болсоң, башкалар чыдабаган нерсеге чыдай аласың».

Чыныгы сабырдуулук — бул башкаларга ката кетирүүгө орун берүү жана аларды катуу айыптабастан түшүнүү.

3. Алсыздарды коргоо жана өмүрдү баалоо

Кытай философу Мэн-цзы (б.з.ч. 372–289-жж.) мындай деген:

«Жакшы адам жаныбарлардын азап чеккенин көрө албайт: алардын жашоосуна күбө боло алат, бирок өлүмүнө кайдыгер карай албайт».

Мисалы, кээ бир адамдар оор жумуштан кийин үйүнө кайтып бара жатып, жолдон кайрылып, көчөдө жүргөн мышыктарга тамак беришет.

Курулушта иштеген жумушчулар бир уюк кумурскаларга туш болушуп, жарым күнгө жумушту токтотушат, кумурскалар коопсуз жерге көчүп кетишкенче.

Кээ бир окуучулар мектептин дарбазасынын жанында турган карыяга бут кийим алып берүү үчүн акча чогултушкан.

Бул иштер майда көрүнгөнү менен, алардын таасири зор, алар дүйнөнү өзгөртө алат.

Пекин шаарындагы мурдагы императордук сарайы болгон Тыюу Салынган шаарчада (Гугун) жашаган императордук мышыктар, мурунтан келе жаткан камкордук жана урматтоо менен, «сакчылардын уламышынын» бир бөлүгүнө айланып, маданий мурастарды коргоочулар катары саналат. Гоби чөлүндөгү Дуньхуанда миң жылдан бери кургабай келе жаткан Юэяцюань көлү — Жарым Ай формасындагы көл, туристтердин таштанды таштабагандыгынан улам сакталып келетат.

Сиздин боорукердигиңиз жана жардамга муктаж болгондорго кайрымдуулугуңуз —сизге берилген баталардын булагы.

4. Убадага туруктуу болуу — алтынга барабар

Конфуцийдин «Аналект» аттуу эмгегинде мындай делет:

«Эгер адамдын ишеними болбосо, анда ал эмне кыла алат?»

Мисалы, жашылча сатуучу тайфундан кийин баалар өссө да, мурунку убадасы боюнча карылар үйүнө арзан азыктарды жеткирүүнү уланта берген.

Гид туристтерге күн чыкканды көргөзүүнү убада кылгандыктан, эртең мененки саат төрттө бүтүндөй топту ойготот. Жамгыр жаап турса да, көп өтпөй булут тарап, тумандар таркайт.

Программист келишимдеги мүчүлүштүктү таап, компания үчүн чоң зыян алып келиши мүмкүн экенин билип туруп, жоопкерчиликти өзүнө алып, кардарларга кошумча шарттарга кол коюу керектигин эскерткен.

Айрым чечимдер алгач караганда зыяндуу же ыңгайсыз көрүнүшү мүмкүн, бирок алар узак мөөнөттүү келечекте чоң пайда же ийгилик алып келиши ыктымал.

Бул, мисалы, хуэй соодагерлеринин доорунда колдонулган «кызыл келишим» системасына окшош. Эгер дүкөн өрттөнүп кетсе да, келишим күчүндө калчу, жана бүт соода коомчулугу дүкөн ээсине кайра бутуна турууга жардам берчү.

Чынчылдык жана ишенимдүүлүк узак убакыттын ичинде материалдык байлыктан да баалуу жана ишенимдүү болот.

«Бата — бул жыпар жыттуу таякча түтөтүүдө эмес, ал ар бир демде»

Кудайга же Буддага дуба кылгандар, кээде жөн эле тиленип же акча кайрымдуулук кылууда эмес, чыныгы сооп — карыяга жардам берип тургузуп коюу, тамак жеткирген кишиге бир чыны жылуу суу сунуу же кечке чейин иштеп чарчаган жумушчуну эртерээк үйүнө жиберүү экенин түшүнүү.

Чыныгы жакшылык — жөнөкөй, бирок маанилүү иштерде көрүнөт. Мисалы, кассир азыраак акча алып койсо — жетпей калган сумманы кошуп берүү, лифттин эшигин бөтөн бирөө үчүн кармап туруу, пол жуугандын айлыгын көтөрүүгө аракет кылуу ж.б. Бул иштер — чыныгы кайрымдуулук жана чынчылдыкты көрсөтөт, алар мактоо же коомчулуктун көңүлүн талап кылбайт.

Азыркы учурда көпчүлүк адамдар акча табууга жана үнөмдөөгө басым жасап жатышат. Бирок аз гана адамдар жакшылык жасоо жана батаны топтоо адамдын тагдырын канчалык өзгөртө аларын түшүнүшөт.

Бакыт же бактысыздык туш келди келбейт — алар адамдын өзүнүн кылган иштеринин натыйжасы. Жакшылыкка жакшылык, жамандыкка жаза ээрчийт. Кээ бир байыртадан, миңдеген жылдардан бери жашап келе жаткан элдер — ата-бабалардын улуу баталарынын жана адеп-ахлагынын бийиктигинин аркасында гүлдөп, жашап келе жатышат.